0630
Foto: 20-05-2016

 Terug naar vorige pagina

0630 Stoomgemaal De Cruquius

Plaats Cruquis
Bouwjaar 1849
Gemaalnummer 0630
Architect(en) J.A. Beijerinck
Bouwstijl Neogotisch
Aandrijving Stoom, 320 m³ -minuut
Monumentnummer 19918
Polder Haarlemmermeerpolder
Gesloopt Nee
Adres Cruquiusdijk 27 Cruquius
Coordinaten 52°20'17.1"N 4°38'17.2"E

Stichting en installaties.
Het gemaal De Cruquius is gebouwd in opdracht van de toenmalige Staatscommissie van beheer en toezicht over de droogmaking van het Haarlemmermeer. Het gemaal is in 1849 in gebruik genomen na een bouwperiode van bijna twee en een half jaar. Het is genoemd naar de waterbouwkundige en cartograaf Nicolaas Samuel Cruquius (1678-1754). 
De installatie bestaat uit acht zuigerpompen die radiaal om de aandrijvende stoommachine zijn geplaatst. De pompen, gemaakt door Fox & Co. te Falmouth, hebben een gezamenlijke capaciteit van 320 m3/min. bij een opvoerhoogte van 5,0m. De aandrijving vond plaats, via acht gietijzeren balansarmen en smeedijzeren trekstangen, door een verticale stoommachine van Harvey & Co.uit Hayle (Cornwall) met een vermogen van 360 pk. Aanvankelijk stonden er zes Cornwall stoomketels opgesteld, evenals de balansarmen gemaakt door Van Vlissingen en Dudok van Heel uit Amsterdam. In 1860 werden er vier ketels bijgeplaatst. In 1888 werden alle ketels door zes Lancashire boilers vervangen. 
Na de buitenbedrijfstelling in 1933 werden de ketels verwijderd en was het gemaal niet meer maalvaardig. In 1936 volgde overdracht aan de op 22 oktober 1934 door het Koninklijk Instituut van Ingenieurs opgerichte Stichting De Cruquius die als doelstelling had (en heeft) het gemaal te laten voortbestaan als technisch historisch monument en aan de waterstaat gewijd museum. Hiermee is Museum De Cruquius één van ’s werelds oudste technische musea. Sinds 2002 is het weer mogelijk, met behulp van hydraulische aandrijving, de pompen en de stoommachine te laten bewegen. In 2010 is het gebouw overgedragen aan Stichting Hendrick De Keyser. (lees verder...)

Bron: Nederlandse Gemalen Stichting