Foto: Noord-Hollands Archief

Het Schermeer is ontstaan uit de twee veenriviertjes Schermer en Leet, die ten oosten van Alkmaar stroomden. Het door vroege ontginningen ontwaterde en daardoor gezakte veenland had zwaar te lijden van de grote overstromingen in de 12e en 13e eeuw. Het veenland verbrokkelde en het Schermeer ontstond. In 1627 ontstonden de eerste plannen voor droogmaking. Al in 1633, nadat aan alle eisen van de omringende gebieden en polders ten aanzien van de veiligstelling van waterberging en waterafvoer kon worden voldaan, werd met de drooglegging begonnen. In 1634 werd de ringdijk gesloten en in mei 1835 viel de (toen) polder droog. De (getrapte) bemaling van het circa 4700 ha. grote gebied vond plaats met in totaal 52 poldermolens, verdeeld over drie molengroepen. De grootste groep tussen Schermerhorn en Ursem maalde in totaal met 16 molens.

Dit systeem werkte zo goed dat het stoomtijdperk geheel is overgeslagen en men pas in 1928 op elektrische bemaling is overgestapt.

De totale polderbemaling vond vanaf dat moment plaats met vier elektrisch aangedreven gemalen: de Emma, Wilhelmina, Juliana en (middenin de polder) gemaal IV. Alle in de stijl van de Amsterdamse School ontworpen door de gebr. W.C. en K. de Wit.
Gemaal Wilhelmina, met aangebouwde dienstwoning, is in 1928 in gebruik genomen. De installatie bestaat uit twee centrifugaalpompen, fabrikaat Stork-Hengelo, met een capaciteit van 100 m3/min. elk bij een opvoerhoogte van 4,60 m. De aandrijving vindt plaats met twee elektromotoren, fabrikaat Smit-Slikkerveer, met een vermogen van 112 kW elk. In 1991 is de bemaling van dit deel van de Schermer overgenomen door het ernaast gebouwde, eveneens elektrisch aangedreven, gemaal Beatrix met een capaciteit van 2 x 145 m3/min. Het toenmalige Waterschap Het Lange Rond, de gemeente Schermer en drie particuliere organisaties uit de streek hebben toen een werkgroep opgericht die de mogelijkheden tot museaal behoud van het gemaal moest verkennen. De conclusie van een in opdracht van de werkgroep, via de NGS door Tauw opgesteld, rapport was dat het hier een gaaf, waardevol en een te behouden gemaal betrof. Sinds 1995 is gemaal Wilhelmina, waarin nog alle installaties in werkbare staat aanwezig zijn, als museumgemaal in gebruik. Ondergronds is het gemaal ontmanteld.

Bron: Nederlandse Gemalen Stichting