Foto: Amsterdam op de kaart

Het Nieuws van den Dag, Kleine Courant, 21 april 1875:
"Aan de Rijperkolk, gemeente Ransdorp, zal een stoomgemaal geplaatst worden. Het stichten der gebouwen is aangenomen door de hh. M. Godvliet en P.J. Blauw, te Hoorn, voor ƒ 95.000."

Bron: Molendatabase

Gemaal Rijperkolk of gemaal Uitdam, een voormalig stoomgemaal. Het maalde water uit de Uitdammer Die naar een kolk (de Rijperkolk) die op de toenmalige Zuiderzee loosde. Het gemaal had twee stoommachines, die elk een scheprad aandreven. De schepraderen hadden een middellijn van 8,20 meter.

Om Waterland beter te kunnen bemalen, had het hoogheemraadschap Waterland in 1875 besloten tot de bouw van twee stoomgemalen: een bij Kadoelen en een hier bij Holysloot. Dit gemaal was iets later klaar dan het zustergemaal Kadoelen. Het werk van beide gemalen werd eerder door windmolens gedaan, die na de komst van de stoomgemalen gesloopt werden.

Op deze plek bevond zich destijds een sluis in de zeedijk, de Rijpersluis. De Rijperkolk, oorspronkelijk een water tussen gemaal en zeedijk, is nu een stukje grasland en een provinciaal monument.

Volgens een krantenbericht uit 1917 was het gemaal op dat moment al buiten werking gesteld. Wellicht was het werk overgenomen door het vernieuwde gemaal Kadoelen. Het is ook mogelijk dat sluis en kolk naar aanleiding van de dijkdoorbraak en watersnoodramp van 1916 zijn verwijderd, en dat het gemaal toen zijn werk niet meer kon doen. Het had in 1909/10 nog nieuwe schepraderen gekregen. In 1924 werd het verkocht.

Tegenwoordig wordt in het gebouw gewoond.
Gemaal Uitdam. Uitdammerdijk 39

Datering: 1876
Architect: Leeuwen, J. van ?

Bron: Amsterdam op de kaart